Trò lố của những con rối lưu vong

30/05/2022 05:00

Ngắt câu, cắt ý, chẻ chữ, lên giọng giễu cợt, mỉa mai, ám chỉ, xuyên tạc, suy diễn, dạy đời... là những trò lố của một số đối tượng bất mãn, phản động lưu vong.

Lên internet cóp nhặt thông tin, với mớ kiến thức lỗ mỗ, một số đối tượng cố làm ra vẻ hiểu biết, thực hiện những hình thức gọi là “bình luận”, “phân tích”, “hội luận”, “đánh giá”... tình hình chính trị của đất nước nhằm lòe bịp công chúng. Hành vi sai trái của họ đã bị công chúng yêu nước lật tẩy, lên án...

“Bình loạn” kiểu “ếch ngồi đáy giếng”

“Tôi thấy bạn nên xóa kênh và đi học lại, nhất là môn Giáo dục công dân đi bạn ơi!...”. Đó là dòng bình luận của tài khoản có tên “Tu Nguyen” ngay bên dưới một clip trên kênh YouTube của đối tượng Đường Văn Thái (còn gọi là Thái Văn Đường) khi đối tượng này “bình luận” việc người dân Việt Nam xuống đường ăn mừng đội tuyển bóng đá U.23 Việt Nam vô địch SEA Games 31. Lấy chuyện ăn mừng chiến thắng của đội U.23 Việt Nam để suy diễn, xuyên tạc tình hình chính trị của đất nước, luận điệu bất mãn của Đường Văn Thái bị công chúng yêu nước gọi là “bình loạn” kiểu “ếch ngồi đáy giếng”. Đáng tiếc, một bộ phận người dùng mạng xã hội (MXH) do thiếu hiểu biết hoặc tò mò, lại hùa theo những luận điệu sai trái đó. Tuy nhiên, với tinh thần xây dựng, đấu tranh, rất nhiều tài khoản MXH đã góp ý, lên tiếng khuyên Đường Văn Thái hãy tỉnh ngộ, sám hối, quay đầu là bờ. Một số người vì quá bức xúc trước hành vi xúc phạm đất nước, chối bỏ quê hương của Thái, đã thẳng thừng gọi đối tượng này là kẻ phản bội, vô ơn, “qua cầu rút ván”...

Ảnh minh họa. Báo Điện tử Đảng Cộng sản.

Đường Văn Thái chỉ là một trong số những đối tượng người Việt bất mãn, cư trú ở nước ngoài, điên cuồng chống phá đất nước trên không gian mạng.

Sau khi khống chế thành công đại dịch Covid-19, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc huy động nguồn lực để phục hồi kinh tế-xã hội, đất nước ta đã diễn ra nhiều sự kiện chính trị-xã hội quan trọng, được dư luận khu vực và thế giới đánh giá cao. Những sự kiện nổi bật, tiêu biểu thời gian gần đây là chuyến thăm và làm việc của đoàn đại biểu cấp cao do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu tại Hoa Kỳ và Liên hợp quốc; SEA Games 31 tổ chức thành công rực rỡ tại Việt Nam; Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII); điều tra, xử lý các đối tượng tham nhũng liên quan đến Công ty Việt Á... Sự thành công rất tốt đẹp của các sự kiện chính trị, ngoại giao quan trọng đã góp phần củng cố, nâng tầm vị thế, uy tín của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á và thế giới. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thể hiện lòng tin, niềm tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước trên khắp các lĩnh vực đời sống xã hội. Hình ảnh cả rừng cờ sao xuống đường mừng chiến thắng; người dân Việt Nam thân thiện, nghĩa tình đón tiếp, phục vụ, cổ vũ đoàn vận động viên của các nước trên khắp các khán đài, khắp các địa phương; hai tiếng Việt Nam được xướng lên đầy trân trọng trên truyền thông quốc tế... đã trở thành cảm hứng chủ lưu trên truyền thông và MXH của người dân cả nước.

Tuy nhiên, chính những dấu ấn rất đáng tự hào của dân tộc đã khiến các thế lực thù địch, những đối tượng bất mãn, phản động lưu vong cay cú. Họ tìm mọi cách cắt ghép, bẻ câu, chẻ chữ... để lấy cớ xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta, giễu cợt đồng bào (trong đó có cả người thân, gia đình của chính họ), phỉ báng văn hóa dân tộc, vị thế quốc gia... Có khá nhiều thành phần dạng này, trong đó, những đối tượng có hành vi chống phá liên tục thời gian gần đây có thể nhắc đến là: Đường Văn Thái, Trương Quốc Huy, Nguyễn Văn Đài, Lê Minh Nguyên, Bùi Thanh Hiếu (Người buôn gió)... Họ lập nhiều tài khoản trên MXH, nhất là YouTube, liên tục thực hiện các video có nội dung thù địch, xuyên tạc, chống phá đất nước. Một trong những nội dung được các đối tượng phản động lưu vong tập trung xuyên tạc nhiều nhất là chuyến thăm và làm việc của đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu tại Hoa Kỳ và Liên hợp quốc. Đáng tiếc là trong dòng thông tin mang tư tưởng thù địch, chống phá đất nước còn có sự tham gia của một số cá nhân người Mỹ gốc Việt đang làm việc trong hệ thống chính quyền và quân đội Hoa Kỳ. Những luận điệu của họ dưới các hình thức gọi là “phỏng vấn”, “hội luận”, “đàm luận”, “phóng sự cộng đồng”... có nội dung phiến diện, quy chụp vô căn cứ đã trở thành đề tài của một số phương tiện truyền thông phát tiếng Việt có tư tưởng thù địch ở hải ngoại khai thác. Họ thực hiện các chiến dịch tuyên truyền xuyên tạc với mưu đồ chống phá đất nước, phá hoại mối quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ...

Kiểu kiếm ăn bất chấp đạo lý

Trong một clip đăng tải trên kênh YouTube những ngày qua, Nguyễn Văn Đài, đối tượng đang lưu vong tại Cộng hòa Liên bang Đức, với thái độ huênh hoang kiểu “ngụy hàn lâm”, đã lấy hình ảnh rác thải sinh hoạt để “bình loạn” về tình hình chính trị trong nước. Bằng nhận thức của một người bình thường cũng đủ nhận ra, Nguyễn Văn Đài đang cố tình khoe mẽ, muốn chứng tỏ bản thân là người hiểu biết, kiến thức “uyên thâm”, am hiểu thời cuộc. Thực chất, những thông tin cóp nhặt và mớ kiến thức lỗ mỗ ấy không thể che giấu được sự thật là Nguyễn Văn Đài và những thành phần phản động lưu vong đang phải đương đầu với cuộc sống thường nhật nơi xứ người. Người dùng MXH không khỏi bật cười khi xem clip Nguyễn Văn Đài trò chuyện với “Người buôn gió” Bùi Thanh Hiếu. Trong lúc Đài huênh hoang giới thiệu là đã đến xem “các cơ sở sản xuất của Bùi Thanh Hiếu” ở Đức thì “Người buôn gió” mặt ỉu xìu nói rằng, hoàn toàn không có “cơ sở sản xuất” nào cả, mà Hiếu chỉ là người đang đi làm thuê kiếm ăn. Ngay từ khi còn ở trong nước, tính ảo tưởng, thích khoe mẽ, dương dương tự đắc của Nguyễn Văn Đài đã bị dư luận tẩy chay, lên án, cho đến khi đã lưu vong xứ người, Đài vẫn chứng nào tật ấy. Tương tự, những đối tượng như Đường Văn Thái, Trương Quốc Huy, Hoài An... cũng luôn huênh hoang khoe mẽ kiểu “ngụy hàn lâm”, thực hiện các clip với thái độ trịch thượng, giễu cợt... để bôi nhọ đất nước.

Ai cũng biết, các đối tượng có tư tưởng phản bội quê hương, cho dù là ai, làm gì, sống ở quốc gia, vùng lãnh thổ nào... cũng đều khó ngẩng đầu lên được. Bởi, khó có một nền văn hóa nào, không một tổ chức tiến bộ nào lại dung túng, dung nạp những kẻ vong ân bội nghĩa với nơi chôn nhau cắt rốn. Trên các nền tảng MXH, nhiều tài khoản đã thẳng thắn lên tiếng rằng, đến quê hương, đất nước mình mà còn chối bỏ thì còn sống được ở đâu? Hiện nay, nhiều người trong số đó, để kiếm tiền mưu sinh, những người này đã lập các tài khoản trên MXH, kiếm ăn bằng công việc chửi bới để “câu view”, bất chấp đạo lý. Một số thì được các thế lực thù địch lợi dụng, tận dụng như những con rối...

Ứng xử với “rác” thông tin

Chính sự suy thoái, suy đồi về đạo đức khiến luận điệu của những đối tượng phản động lưu vong chỉ là một thứ “rác” thông tin trên không gian mạng. Nó làm vấy bẩn môi trường truyền thông văn hóa, tiến bộ. Nói như vậy là bởi, hầu hết những đối tượng phản động lưu vong đều có lai lịch chẳng hay ho gì. Chẳng hạn, Đường Văn Thái, từng có thời gian lao động hợp đồng tại Phòng Quản lý đất đai và Giải phóng mặt bằng thuộc UBND huyện Đông Anh, TP Hà Nội. Dù đã qua đào tạo, có kiến thức chuyên môn nhưng do ý thức rèn luyện, phẩm chất đạo đức kém nên Thái không được tuyển dụng. Tính tự cao, tự đại, tự huyễn hoặc bản thân khiến Thái bất mãn, đưa chân vào con đường chống đối chính quyền Nhà nước. Được các thế lực thù địch lôi kéo, Thái ngày càng lún sâu vào vũng bùn đen tối. Năm 2019, Thái trốn ra nước ngoài, trở thành con rối lưu vong. Cuộc sống khó khăn khiến Đường Văn Thái bất chấp đạo lý, tận dụng mớ kiến thức lỗ mỗ, lên MXH kiếm ăn bằng những trò lố.

Bên cạnh những đối tượng được cho là “có học” thì Trương Quốc Huy chỉ là một tên côn đồ, trình độ văn hóa lớp 7, từng có tiền án tiền sự, đang sống lưu vong tại Mỹ. Dù trình độ ở mức “viết câu văn chưa sạch nước cản” nhưng được tổ chức khủng bố Việt Tân dung nạp, Trương Quốc Huy lập tài khoản N10TV, liên tục thực hiện các video, khua môi múa mép xuyên tạc tình hình đất nước với thái độ lố bịch. Với những trò vô văn hóa đó, Trương Quốc Huy bị ngay kiều bào yêu nước tại Mỹ gọi là “kẻ tâm thần chính trị”. Thực tế là ở nước ngoài hiện nay tồn tại khá nhiều đối tượng đã và đang bị các thế lực thù địch biến thành con rối kiểu như Trương Quốc Huy, Nguyễn Văn Đài...

Với tinh thần lấy xây để chống, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, công chúng yêu nước cần tỉnh táo nhận diện thật-giả, trắng-đen... trên không gian mạng để có thái độ ứng xử đúng mực, đúng đắn. Không ở đâu có thể tốt bằng chính nhà mình, Tổ quốc mình! Không một thế lực phản động nào có thể làm lung lay ý chí của một dân tộc kiên cường như dân tộc Việt Nam! Không luận điệu nào, dù xảo biện, xảo quyệt đến đâu có thể làm đảo lộn chân lý cách mạng và thực tiễn phát triển của đất nước ta hiện nay!

Không gian mạng như một khu vườn mênh mông. Hoa thơm trái ngọt, mình góp sức chăm bẵm để cùng hưởng thụ! Cỏ dại, rác rưởi thì dứt khoát phải nhổ bỏ, dọn sạch.

LỮ NGÀN

Bài 3: Cần vaccine và thuốc điều trị mới (tiếp theo và hết)

27/05/2022 21:36

Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều phương thức điều trị căn bệnh hứa hão nhưng dường như bệnh đã nhờn thuốc, rất cần có vaccine và thuốc điều trị mới hữu hiệu hơn để phòng, chống căn bệnh này.

Thực tế cho thấy, có rất nhiều người đã hứa là làm, nếu không có khả năng làm được thì không hứa. Thế nhưng cũng có không ít người lại cứ hứa để lấy lòng người khác, để được tăng số phiếu bầu, tăng tỷ lệ tín nhiệm. Cũng có người hứa ban phát cho cấp dưới chức này, việc nọ để hưởng lợi trước mắt, một thời gian sau có hỏi thì nhận được câu trả lời: "Tôi đã cố gắng hết sức rồi, nhưng...". Họ thản nhiên xem lời hứa như một câu cửa miệng, hứa rồi chưa thực hiện, rồi lại hứa bởi lẽ “Lời hứa chẳng mất tiền mua/ Hứa trên, hứa dưới cho vừa lòng nhau”.

Cũng có những người hứa rồi quên ngay, “đánh trống bỏ dùi”. Khi được hỏi đến lời đã hứa thì họ đưa ra những lý do lý trấu, đùn đẩy lý do khách quan, thực tế là che đậy sự vô cảm, vô trách nhiệm, thiếu tự trọng, thậm chí là sự dối trá. Đã có khá nhiều câu chuyện "cười ra nước mắt" về hứa suông, hứa hão. Tại một cơ quan nọ, trước khi lấy phiếu tín nhiệm bổ nhiệm cán bộ, người được dự kiến được đề nghị đã "chạy" hết các đảng ủy viên, ai cũng hứa "sẽ ủng hộ chú". Thế nhưng khi bỏ phiếu kín, người đó lại chẳng được phiếu nào. Ở một cơ quan khác, một ông cấp trưởng trước khi nghỉ hưu hứa sẽ bàn giao "ghế" cho hai ông cấp phó. Thế là hai ông đó đua nhau nịnh cấp trưởng và cạnh tranh lẫn nhau, gây mất đoàn kết trong cơ quan và thế là cả cấp trưởng và cấp phó đều bị xử lý kỷ luật và cùng nghỉ. 

Ai cũng biết rằng, để lời hứa thành hiện thực, có khi lại phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố và cần có sự giúp đỡ, tạo điều kiện, sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức liên quan. Thế nhưng trách nhiệm thực hiện lời hứa, trước hết vẫn thuộc về người hứa. Chúng ta đã có không ít những quy định về giám sát lời hứa, về trách nhiệm cá nhân của người hứa nhưng lại thiếu các chế tài xử lý những người hứa suông, hứa hão thành thử vẫn còn những “miền đất hứa” cho những người này. Chính vì lẽ đó, theo ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội và đông đảo cử tri, để phòng, chống bệnh hứa hão cần có những loại vaccine và thuốc điều trị mới hữu hiệu hơn.

Vaccine mới phòng bệnh hứa hão là những quy định ràng buộc về trách nhiệm thực hiện lời hứa và cơ chế giám sát lời hứa. Có thể luật hóa việc thực hiện lời hứa hoặc bổ sung việc thực hiện lời hứa của cán bộ công chức vào một số văn bản quy phạm pháp luật, như: Luật Cán bộ công chức, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ... Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội và hội đồng nhân dân đã mang tính chất giám sát lời hứa của các thành viên Chính phủ, thành viên ủy ban nhân dân. Tuy nhiên, các nghị quyết này cần có thêm những điều khoản xử lý khi người đã hứa mà không thực hiện đúng lời hứa.

Các chương trình hành động của những người ứng cử vào các chức danh lãnh đạo cần công khai để quần chúng nhân dân giám sát việc thực hiện những lời hứa trong đó. Lời hứa và việc thực hiện lời hứa của các chức danh do dân bầu cũng cần được công khai để giúp cử tri biết được lời hứa của đại biểu đã thực hiện như thế nào; và ngược lại, đại biểu cũng có thể cho cử tri biết, lời hứa của mình đang vướng mắc ở đâu. Sau một thời gian cần thiết, nếu không thực hiện đúng lời hứa thì người hứa suông, hứa hão sẽ phải bị bãi nhiệm.

Toàn cảnh phiên họp quốc hội ngày 27-5. Ảnh: Quochoi.vn

Liều thuốc đặc trị mới đối với căn bệnh hứa hão phải là lập lại kỷ cương trong công vụ của các cơ quan công quyền. Trong đó có kỷ cương về việc hứa và thực hiện lời hứa của cán bộ công chức. Phần lớn các văn bản quy phạm pháp luật ở nước ta hiện nay đã và đang được thiết kế phiến diện, một chiều, tức là chỉ đưa ra những chế tài xử lý với người dân và các doanh nghiệp. Chế tài xử lý đối với các viên chức, công chức, quan chức nhà nước-bộ phận đặc biệt quan trọng trong việc thực thi pháp luật-lại không được đề cập hoặc chỉ đề cập một cách chung chung, mờ nhạt. Hiện tượng này đặc biệt rõ trong các luật, nghị định và thông tư hướng dẫn liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Ở đó, chúng ta có thể thấy những cụm từ: "Cơ sở kinh doanh có trách nhiệm...", "Cơ sở kinh doanh có nghĩa vụ...", "Cơ sở kinh doanh phải..." xuất hiện với một tần suất khá lớn và khá chi tiết, còn cơ quan công quyền thì chỉ được nhắc đến với cụm từ "có quyền". Vì thế, để điều trị bệnh hứa hão, hứa suông của cán bộ công chức, cần có những quy định "sòng phẳng" hơn giữa người dân, doanh nghiệp và các cơ quan công quyền trong việc thực thi pháp luật. Các văn bản luật, nghị định và thông tư hướng dẫn phải có những chế tài cho tất cả đối tượng liên quan, trong đó có chế tài xử lý cán bộ công chức. Làm được điều này, hiện tượng hứa suông, hứa hão của cán bộ công chức chắc chắn sẽ giảm.

Trên bình diện xã hội, cần phát động phong trào nói không với hứa suông, hứa hão, tố cáo những người hứa suông, hứa hão để mọi người đều phải có trách nhiệm với lời hứa của mình. Các cơ quan thông tin đại chúng nên đăng tải công khai những chuyện hứa suông hứa hão “điển hình” để những người khác lấy đó làm gương. Các cơ quan chức năng của Đảng và Nhà nước cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, trong đó có việc giám sát thực hiện lời hứa của cán bộ, đảng viên để từ đó loại bỏ ngay khỏi hàng ngũ cán bộ, công chức, viên chức những phần tử đã thoái hóa, đã xuống cấp về đạo đức và nhân phẩm, trong đó có những người đã hứa suông, hứa hão. 

Cùng với việc phê phán những người hứa suông, hứa hão, cần tiếp tục tuyên truyền, biểu dương những người đã thực hiện tốt lời hứa của mình. Họ nhận thức lời hứa là danh dự, là trách nhiệm của mình. Khi đưa ra một lời hứa đồng nghĩa với việc họ nhận lại một niềm tin, hy vọng. Niềm tin ấy sẽ được nhân lên nếu nó được thực hiện trọn vẹn với lời hứa của chính mình. Ngược lại, một khi niềm tin đã mất thì rất khó tạo dựng lại.

Nhớ và thực hiện tốt lời mình đã hứa cũng là phẩm chất cao đẹp của người cán bộ, đảng viên.

ĐỖ PHÚ THỌ

Bài 2: Hậu quả của “Lời hứa gió bay”

27/05/2022 05:00

“Lời hứa chẳng mất tiền mua/ Ta cứ hứa bừa để lợi cho ta”. Đó là quan niệm của một số người về hiện tượng hứa suông, hứa hão.

Kiểu hứa này có thể có lợi cho người hứa nhưng hậu quả của nó thật khó lường.

Trước thềm Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31) được tổ chức tại Việt Nam, một số tờ báo và trang tin đã đăng lại câu chuyện của "Nữ hoàng tốc độ" Vũ Thị Hương từng bị các mạnh thường quân thất hứa. Vũ Thị Hương kể: “Cứ mỗi kỳ SEA Games đến, cháu lại nhớ những ngày xưa của mình... Trước khi cháu đi thi đấu, các bác hứa nếu giành chiến thắng sẽ có thưởng. Lúc ấy cháu mừng lắm, không hẳn vì ham phần thưởng mà vì nể các bác hết lòng với cháu. Có bác sau khi chiến thắng và có giới truyền thông ở đó nhân thể bác trao thưởng... miệng trước luôn. Niềm vui chiến thắng của cháu nhân lên nhiều lần. Thế rồi, sau khi tưng bừng hết niềm vui này đến niềm vui khác, cháu cứ dài cổ đợi, hết ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng nọ... Rồi bao kỳ SEA Games đã đi qua mà phần thưởng của các bác vẫn không đến tay.

Cháu thừa tự trọng để không mở miệng hỏi các bác, mà nói thật cháu cũng chẳng biết hỏi ai cả vì nhiều khi chỉ nhận tin qua truyền miệng hay báo chí thôi. Cháu vẫn buồn lắm vì bị thất vọng và mất niềm tin vào những lời hứa.

Ảnh minh họa / Trọng Hải.

Cũng kể từ dạo đó, ai hứa gì với cháu là cháu bảo thôi xin đừng hứa. Cháu sợ, thật sự sợ lời hứa từ ai đó. Thế nên bản thân cháu cũng thế, cháu không hứa gì với ai cả vì cháu hiểu cái cảm giác khi nhận được lời hứa nó sung sướng thế nào và khi bị thất hứa nó làm tim cháu đau đớn ra sao. Nên cháu hứa, không bao giờ hứa gì với bất cứ ai nữa.

SEA Games năm nay, bác, cô chú hay anh chị nào mà hứa thưởng cho các vận động viên thì hãy giữ lời”.

Chia sẻ của Vũ Thị Hương nhận được rất nhiều bình luận từ cộng đồng. Nhiều người bức xúc trước những lời hứa hão của mạnh thường quân.

Không chỉ riêng lĩnh vực thể thao mà thực tế hiện nay còn có rất nhiều lời hứa, nhất là lời hứa của cán bộ, đảng viên trở thành hứa suông, hứa hão. Đầu tuần này, tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV, các đại biểu đã được nghe báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi tới kỳ họp. Trong đó, có một số kiến nghị cũng đã từng xuất hiện trong những kỳ họp trước, như: “Tiếp tục chỉ đạo quyết liệt công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán để phòng, chống vi phạm, tội phạm trong công tác đầu tư, mua sắm, thu chi ngân sách...; rà soát, thống kê, tổng hợp các dự án đầu tư có sử dụng đất đã quá hạn chưa thực hiện đầu tư hoặc đầu tư kéo dài; có giải pháp xử lý phù hợp, theo quy định của pháp luật, kiên quyết không để kéo dài tình trạng này, gây bất bình, bức xúc trong nhân dân”; “Quan tâm giải quyết hiệu quả hơn nữa đơn, thư khiếu nại, tố cáo, nhất là những vụ việc liên quan đến đất đai. Chỉ đạo giải quyết thấu đáo những vấn đề "tồn đọng" về đất đai do lịch sử để lại, nhất là tình trạng nhiều hộ gia đình đã nộp tiền sử dụng đất hàng chục năm nhưng chưa được giao đất, chưa được xây dựng nhà ở để ổn định cuộc sống”...

Có đại biểu Quốc hội cho rằng, sở dĩ có tình trạng kiến nghị của cử tri “vắt qua” nhiều kỳ họp, nhiều nhiệm kỳ là do các cán bộ thực thi nhiệm vụ hứa mà không làm, hoặc làm không đến nơi đến chốn. Cách đây gần 20 năm, phát biểu trước Quốc hội, có đại biểu đã thẳng thắn thưa rằng: “Nhiều cán bộ của ta đã chuyển sang họ "Hứa" vì cứ hứa hão, hứa suông”. Trên diễn đàn của Quốc hội, diễn đàn của hội đồng nhân dân (HĐND), tại các cuộc họp tiếp xúc cử tri, chúng ta đã nghe khá nhiều cụm từ  “hứa sẽ nhanh chóng tháo gỡ”; “đã có kế hoạch, nhất định sẽ làm”; “sẽ giải quyết dứt điểm"; “kiên quyết xử lý”... nhưng có những "lời hứa gió bay", họp xong, hứa rồi, mọi việc trong thực tế vẫn không hề thay đổi. Trên thực tế, hứa suông, hứa hão đã được một số đại biểu sử dụng một cách triệt để nhằm làm "hạ nhiệt" nghị trường và dư luận...

Hứa suông, hứa hão đã trở thành căn bệnh nan y của xã hội. Đặc biệt là trong mỗi kỳ đại hội Đảng hoặc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND, chúng ta lại nghe không ít lời hứa suông, hứa hão của một số đại biểu. Họ nói rất hay, rất đúng nhưng hành động thì không như vậy. Người nói thiếu trách nhiệm với phát ngôn của chính mình. Cội nguồn của bệnh hứa suông, hứa hão chính là sự suy thoái đạo đức. Những căn bệnh có liên quan với nó là thói dối trá, thói chuộng hư danh, thói vô trách nhiệm. Người hứa suông, hứa hão là người đã đánh mất lòng tự trọng. Bệnh hứa suông, hứa hão làm giảm sút lòng tin ở mọi người, phá vỡ những mối liên kết xã hội, làm hại tinh thần cố kết, đoàn kết trong cộng đồng, làm lãng phí tài nguyên và nguồn nhân lực.

Hứa suông, hứa hão không chỉ gây hậu quả cho xã hội mà trong nhiều trường hợp đã gây thiệt hại cho chính người đưa ra lời hứa. Năm 2020, trong kỳ đại hội đảng các cấp, đã có không ít cán bộ vì hứa hão, hứa suông mà trượt cấp ủy. Trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND vào tháng 5 năm ngoái, nhiều cán bộ hứa hão, hứa suông đã không trúng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND.

(còn nữa)

ĐỖ PHÚ THỌ

Chữa bệnh hứa hão

26/05/2022 05:00

Hứa suông, hứa hão, hứa hươu, hứa vượn... là những từ đồng nghĩa để chỉ những người hứa điều biết là không thực tế và sẽ không làm.

Đây là căn bệnh có từ ngàn xưa và ngày càng gây nguy hiểm trong xã hội. Loạt bài viết này sẽ đề cập đến những diễn biến phức tạp của căn bệnh này trong giai đoạn hiện nay, đề xuất các phương thức phòng và điều trị.

Bài 1: “Nói lời phải giữ lấy lời...”

“Nói lời phải giữ lấy lời/ Đừng như con bướm đậu rồi lại bay”. Đó là căn dặn của ông cha ta từ ngày xưa về việc phải giữ lời hứa. Ngày nay, “nói không đi đôi với làm; hứa nhiều làm ít; nói một đằng, làm một nẻo” đã trở thành một trong những biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" mà nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã chỉ rõ.

Theo "Từ điển Tiếng Việt" thì hứa là “nhận lời với ai đó một cách chắc chắn là sẽ làm việc gì đó”. Hứa suông, hứa hão là chỉ những người hứa điều biết là không thực tế và sẽ không làm, không thực hiện.

Từ thủa xa xưa, ông cha ta đã trọng chữ tín, nể những người giữ đúng và thực hiện đúng lời hứa. Tục ngữ, ca dao, dân ca đã có những câu, từ rất hay để nhắc nhở mọi người giữ đúng lời hứa, khen những người thực hiện tốt lời hứa. Ca dao có câu về chữ “hứa” trong tình yêu: “Một lời đã hứa tào khang/ Trăm năm ghi tạc nghĩa chàng, chàng ơi!". Hoặc mượn hình ảnh của con bướm: “Nói lời phải giữ lấy lời/ Đừng như con bướm đậu rồi lại bay”. Tục ngữ Việt Nam có những câu rất triết lý về việc thực hiện lời hứa: “Một lần bất tín, vạn lần bất tin”, “Mười lần từ chối còn hơn một lần lỗi hẹn”...

Cũng từ xưa, ông cha ta đã phê phán kịch liệt những người hứa suông, hứa hão. Những người này thường được gắn với con hươu, con vượn, chú Cuội (nói dối như Cuội). Hứa hão, hứa suông còn gọi là “hứa hươu, hứa vượn”, “hứa nhăng, hứa Cuội”, hứa “chạy làng”...

Ảnh minh họa: dantri.com.vn

Hươu là tên một con vật chạy rất nhanh. Ban ngày, hươu tìm nơi yên tĩnh, kín đáo và an toàn để ngủ, nghỉ đợi khi đêm xuống chúng tìm kiếm thức ăn và những hoạt động khác. Còn vượn là loài linh trưởng có hình dạng giống người, hót hay, đu chuyền trên cây cao rất nhanh. “Hứa hươu, hứa vượn” là chỉ lời hứa hẹn, thề thốt nhiều nhưng không làm, không thực hiện. Nó tương tự việc thoắt hiện, thoắt ẩn, khó lần ra dấu tích bởi sự nhanh nhẹn, ma mãnh của con thú hoang hươu và vượn! Nó cũng có hàm ý “hót hay như vượn” khi đem lời hứa làm vừa lòng người nghe, thuận miệng hứa hẹn rồi không thực hiện, nói không giữ lời.

Phật giáo và Nho giáo ảnh hưởng sâu sắc đến đạo đức, lối sống của người Việt xưa và nay. Trong Phật giáo, đức Phật dạy rằng, lời nói và việc làm phải đi đôi với nhau, tức nói những gì đã làm và làm những gì đã hứa. Nho giáo chú trọng nhất đến sự phân loại con người theo tiêu chuẩn đạo đức thành quân tử và tiểu nhân, trượng phu và thất phu. Trong Nho giáo, quân tử là mẫu người lý tưởng, toàn thiện, toàn mỹ nhất. Mọi sự cố gắng học tập, tu dưỡng đạo đức đều nhằm đạt đến danh hiệu cao quý ấy. Một trong những đặc trưng của người quân tử là luôn giữ vững lập trường, đã nói là làm, không hứa suông, hứa hão, “quân tử nhất ngôn” là vậy.

Xã hội càng phát triển thì việc giữ đúng lời hứa càng quan trọng trong đối nhân xử thế, trong quan hệ kinh tế, chính trị, ngoại giao. Trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, việc giữ lời hứa được biểu hiện bằng chữ “tín” với khách hàng. Triết lý kinh doanh luôn lấy chữ "tín" làm trọng. Doanh nghiệp nào bị mất chữ “tín” là đồng nghĩa với việc phá sản.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta đặc biệt ghét thói hứa suông, hứa hão. Dù bận trăm công nghìn việc nhưng Người luôn thực hiện đúng lời hứa của mình. 

Bà con ở bản Pác Bó, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) bây giờ vẫn thường xuyên nhắc đến câu chuyện giữ lời hứa của Bác 80 năm trước. Ngày đó, được tin Bác Hồ đi công tác xa, một trong những em bé thường ngày quấn quýt bên Bác ở Pác Bó, chạy đến bên Bác thưa:

- Bác ơi, Bác đi công tác về nhớ mua cho cháu một chiếc vòng bạc nhé!

Bác cúi xuống xoa đầu, nhìn em bé âu yếm và khẽ nói:

- Cháu ở nhà nhớ ngoan ngoãn. Khi nào Bác về Bác sẽ mua tặng cháu.

Hơn hai năm sau, Bác quay trở về. Ai cũng vui mừng, xúm xít hỏi thăm sức khỏe Bác, không ai còn nhớ đến chuyện năm xưa. Bỗng Bác mở túi, lấy ra một chiếc vòng bạc mới tinh, trao tận tay em bé. Cô bé và mọi người cảm động đến rơi nước mắt.

Bác nói:

- Cháu nó dặn mua tức là nó thích lắm. Mình là người lớn, đã hứa thì phải làm được, đó là "chữ tín". Chúng ta cần phải giữ trọn niềm tin với mọi người.

Tiếc rằng, hiện nay, nhiều người, trong đó có cả cán bộ, đảng viên lại nhanh quên lời hứa của mình, hoặc chỉ hứa những điều viển vông, rồi không thực hiện, làm giảm niềm tin của nhân dân với những cán bộ, đảng viên đó. Nguy hại hơn, việc hứa hão, hứa suông của một số cán bộ, đảng viên đã ảnh hưởng không tốt đến uy tín của các tổ chức đảng và các cơ quan nhà nước, đe dọa sự tồn vong của chế độ. Chính vì lý do đó, trong Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30-10-2016, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta đã chỉ rõ 27 biểu hiện suy thoái thuộc 3 nhóm tư tưởng-chính trị, đạo đức-lối sống, và những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, trong đó có việc “nói không đi đôi với làm; hứa nhiều làm ít; nói một đằng, làm một nẻo; nói trong hội nghị khác, nói ngoài hội nghị khác; nói và làm không nhất quán giữa khi đương chức với lúc về nghỉ hưu”.

Chính vì vậy, việc phòng và chữa bệnh hứa hão cũng là công việc phòng, chống "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ Đảng ta hiện nay.

ĐỖ PHÚ THỌ

Cảnh giác với suy diễn, xuyên tạc

25/05/2022 08:53

Trên chuyến xe về quê, ông Thanh bất đắc dĩ phải nghe cuộc tranh luận của hai vị khách ở hàng ghế phía trước. Người trung tuổi nói với cậu thanh niên:

- Đấy chú xem, anh nói cấm có sai, huyện đã có quyết định kỷ luật rồi. Tại có đối thủ muốn giành cái ghế chủ tịch xã của ông ấy.

- Ông ấy sai phạm rõ ràng thì việc bị kỷ luật là đương nhiên mà anh.

Giọng người trung niên hơi cáu:

- Lỗi của ông ta đáng gì, thậm chí người khác còn tội to hơn. Đây là thanh trừng, đấu đá nhau chú hiểu không? Ông ta bị chơi xấu, tạo cớ cho lãnh đạo huyện đá bay ghế chủ tịch xã để đưa người thân vào. Chú tí tuổi thì làm sao hiểu chuyện đấu đá, hạ bệ để tạo thế cho phe cánh.  

Tranh của MẠNH TIẾN

- Em xin lỗi, nhưng chính anh mới là người không hiểu chuyện. Anh có biết quy trình kỷ luật một cán bộ, đảng viên phải chặt chẽ thế nào không? Em làm ở cơ quan nhà nước nên em hiểu rất rõ. Việc kỷ luật cán bộ, đảng viên phải trên cơ sở kết quả thanh tra, kiểm tra với đầy đủ bằng chứng vi phạm, bảo đảm xử lý đúng người, đúng tội chứ không thể thích kỷ luật ai cũng được. Ở đây chẳng có phe phái đấu đá hay thanh trừng gì cả!

- Chú đúng là "trẻ người non dạ", chẳng hiểu gì! Anh nghe mấy đứa bạn ở quê đều bảo thế. Mà nói cho chú biết, anh đọc trên mạng, người ta cho rằng việc kỷ luật bây giờ chủ yếu là do phe cánh đấu đá để hạ bệ nhau thôi. Chú còn trẻ trâu lắm!

Thấy tình hình có vẻ căng, ông Thanh liền "giải nguy" cho cậu thanh niên:

- Tôi thấy anh bạn trẻ này nói đúng đấy chú ạ. Chính chú mới là người nói liều, không có căn cứ. Bản thân chú đang bị những người không hiểu chuyện hoặc họ rất hiểu nhưng cố tình suy diễn, xuyên tạc với mục đích xấu. Lâu nay, ở trên các trang mạng phản động, từ việc cán bộ có vi phạm bị xử lý kỷ luật, kẻ xấu đã suy diễn, tuyên truyền nhảm là phe phái đấu đá, thanh trừng lẫn nhau nhằm bôi xấu chế độ ta, gây mâu thuẫn, mất đoàn kết trong tổ chức đảng, chính quyền và nguy hiểm nhất là làm cho nhân dân mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước. Những ai nhẹ dạ cả tin, suy nghĩ thiếu chín chắn thì dễ bị "xỏ mũi", hiểu sai sự việc theo ý đồ của chúng, tức là mắc chiêu xuyên tạc, kích động này.  

Nghe những lời phân tích của ông Thanh, người trung niên chắc đã hiểu ra nên im lặng.

TRẦN ANH

Bài 4: Nhân văn - nguồn sáng làm nên tầm vóc tư tưởng Hồ Chí Minh (Tiếp theo và hết)

22/05/2022 07:00

Tính nhân văn dựa trên tính khoa học, gắn liền với tính cách mạng, kết hợp hài hòa, chặt chẽ trong một chỉnh thể thống nhất, làm nên bản chất, đặc điểm của hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh: Khoa học-cách mạng và nhân văn.

Đó cũng là bản chất, đặc điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, được Hồ Chí Minh kế thừa, vận dụng và phát triển sáng tạo, kết hợp hài hòa văn hóa phương Đông và phương Tây, đậm bản sắc tinh hoa văn hóa Việt Nam, truyền thống và hiện đại, dân tộc và thời đại.

Chất nhân văn Hồ Chí Minh xuất phát từ lòng nhân ái, đức khoan dung

Nhân văn tức là văn hóa, là hệ giá trị chân-thiện-mỹ, mà con người là giá trị cao nhất. Chất nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh kết tinh trí tuệ, tình cảm, đạo đức, lối sống của Người, từ nhận thức đến hành động, toát lên từ con người, cuộc đời, sự nghiệp của Người, thể hiện trong việc làm và ứng xử của Người qua các mối quan hệ, ở mọi nơi, mọi lúc, giữa mọi người, vô cùng phong phú, đa dạng, biểu cảm.

Người là hiện thân sinh động của chủ nghĩa nhân đạo, chủ nghĩa nhân văn truyền thống Việt Nam mà giá trị cốt lõi là lòng yêu nước, thương người, là đạo lý-tình thương và lẽ phải, là vị tha, nhân ái, khoan dung. Người là nhà nhân văn chủ nghĩa trên lập trường cộng sản. Chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chân chính hòa quyện làm một với chủ nghĩa nhân đạo, nhân văn cộng sản mang tầm tư tưởng Hồ Chí Minh, vươn tới tầm thời đại và được soi sáng bởi tư tưởng thời đại, phấn đấu, hy sinh trọn đời cho sự nghiệp giải phóng giai cấp (giai cấp công nhân), giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội để giải phóng con người.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự thăng hoa những tinh hoa tư tưởng Việt Nam trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đó là tầm vóc vĩ đại, tạo nên sức thuyết phục, sự hấp dẫn lớn lao của Hồ Chí Minh-“nhà yêu nước trăm phần trăm và người cộng sản trăm phần trăm”(1).

Bác Hồ với các cháu thiếu nhi ở chiến khu Việt Bắc, năm 1950. Ảnh tư liệu

Vậy tính nhân văn, chất nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh, ở con người và cuộc sống của Hồ Chí Minh được biểu hiện như thế nào, trong sự gắn liền giữa tư tưởng với đạo đức-phong cách (bao hàm cả phương pháp) của Người. Đó là văn hóa Hồ Chí Minh, chủ nghĩa nhân văn Hồ Chí Minh, ở đó, nguồn sáng rực rỡ có sức lan tỏa rộng rãi và hiệu ứng sâu xa là lòng nhân ái và đức khoan dung.

Hãy bắt đầu từ quan niệm của Hồ Chí Minh về con người. Bác Hồ nói: “Chữ người” có nhiều nghĩa, nghĩa hẹp và trực tiếp nhất là những người ruột thịt, cùng máu mủ trong gia đình, họ hàng, dòng tộc thân thích. Nghĩa rộng hơn là đồng bào trong một nước, rộng nhất là nhân loại, là loài người trên quả đất”. Trên lập trường giai cấp công nhân và chủ nghĩa cộng sản, Người quan niệm “Quan sơn muôn dặm một nhà/ Bốn phương vô sản đều là anh em”. Tình hữu ái giai cấp và tình đoàn kết chiến đấu vì lý tưởng, mục tiêu cộng sản chủ nghĩa đã đưa tới bước chuyển của Nguyễn Ái Quốc từ tinh thần yêu nước, dân tộc tới CNXH, chủ nghĩa quốc tế vô sản của người cộng sản trẻ tuổi Nguyễn Ái Quốc.

Một nét đặc sắc của tính nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh là hết lòng nâng niu giá trị con người, tự do và nhân phẩm con người, tin cậy vào những gì tốt đẹp của con người sẽ nảy nở và hoàn thiện thông qua giáo dục và tự giáo dục. Ở đời, con người là con người đời thường, không có ai là thần thánh cả. “Nhân vô thập toàn”, ai cũng có cái hay và cái dở, cái tốt và cái xấu. Phải làm sao cho cái hay, cái tốt nảy nở như hoa mùa xuân, cái xấu, cái dở sẽ mất dần đi. Phải thức tỉnh con người, có khát vọng sống, vươn tới cái tốt đẹp. Phải có sự cảm thông, chia sẻ, động viên, giúp đỡ, có lòng bao dung, độ lượng vĩ đại. Nghiêm với mình, rộng lòng khoan thứ với người, đó là thái độ nhân văn cao quý của Hồ Chí Minh.

Đặc biệt, trong nhân sinh quan Hồ Chí Minh, Người phân biệt rạch ròi kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân với cá nhân-mỗi người là một cá nhân có lợi ích, sở trường, cá tính khác nhau. Chống chủ nghĩa cá nhân đến cùng vì nó là kẻ thù độc ác, nguy hiểm, vô hình, ẩn nấp trong lòng người, nó phá từ trong phá ra, làm hỏng nhân cách cán bộ, làm tiêu ma sự nghiệp cách mạng nhưng không bao giờ phủ nhận cá nhân, xem nhẹ cá nhân, không vùi dập cá nhân khi chống chủ nghĩa cá nhân như những người mang bệnh giáo điều thường mắc phải. Đây là chỗ sâu sắc, tỉnh táo, mẫn tiệp trong tư duy và hành động nhất quán của Hồ Chí Minh.

Quan tâm, yêu thương mọi giai cấp, tầng lớp trong xã hội

Tính nhân văn là cơ sở trong hoạch định kế hoạch giáo dục-đào tạo cán bộ, trong chính sách cán bộ, trong phép dùng người của Hồ Chí Minh. Suốt đời Người nêu cao và gương mẫu thực hành đạo đức cách mạng cần kiệm liêm chính, chí công vô tư để làm tròn bổn phận phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Người nói, công tác cán bộ là công việc gốc của Đảng. Phải giáo dục, đào tạo lớp cán bộ cách mạng công phu, tỉ mỉ như người làm vườn. Thương yêu cán bộ đi liền với uốn nắn, phê bình, kiểm soát và bảo vệ cán bộ. Đức là gốc, tài là quan trọng. Phải đủ cả 4 đức (cần, kiệm, liêm, chính) mới là người hoàn toàn, thiếu một đức thì không thành người. Do đó phải suốt đời nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân(2). Phải chú trọng đào tạo cán bộ, các thế hệ kế tiếp nhau. Dùng cán bộ không đúng tài năng của họ cũng là một cái cớ thất bại(3). Phải huấn luyện cán bộ trong nhà trường, trong cuộc sống thực tiễn, thử thách họ, nâng đỡ họ, tin cậy họ để có đội ngũ cán bộ tốt và giỏi, tận tụy và trách nhiệm, có năng lực sáng tạo và có bản lĩnh dám chịu trách nhiệm. Đó là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng.

Chất nhân văn Hồ Chí Minh còn biểu hiện đặc biệt cảm động trong tình thương yêu, chăm sóc của Người đối với sự trưởng thành của phụ nữ, đấu tranh bảo vệ nhân phẩm phụ nữ, quan tâm rất mực tới giải phóng phụ nữ, thực hiện bình đẳng nam nữ và trọng dụng, cất nhắc cán bộ nữ.

Quy tụ những phẩm chất cao quý đó của tính nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh là thái độ đối với nhân dân, là quan điểm quần chúng, suốt đời gần dân, học dân, hỏi dân, hiểu dân để tận tụy phục vụ nhân dân. Hồ Chí Minh là lãnh tụ của Đảng, đồng thời là lãnh tụ của dân tộc, của nhân dân. Người dạy cán bộ, chiến sĩ quân đội “Trung với Đảng, hiếu với dân”, “Trung với nước, hiếu với dân”, “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”, từ tướng lĩnh tới binh sĩ phải hiểu nhân dân là nền tảng của quân đội, nhân dân là cha mẹ của bộ đội, quân và dân như cá với nước(4)... Với công an nhân dân, Người dạy “phải kính trọng lễ phép với nhân dân”, “Công an là bạn của dân, phục vụ và bảo vệ dân”(5). Tôn trọng và tin cậy nhân dân bởi Người thấu hiểu vai trò quan trọng, quyết định của dân trong sự nghiệp cách mạng, lại thấu cảm đời sống vất vả, thiếu thốn, đức hy sinh cao cả của dân, tâm trạng, nguyện vọng của dân. Hiếm có lãnh tụ nào đến với dân, hòa mình trong dân, thương mến nhân dân rất mực chân thành, tận tâm tận lực phục vụ nhân dân như Hồ Chí Minh. Cho đến phút chót của cuộc đời vẫn canh cánh bên lòng “không thể bỏ dân mà đi được”. Trong “Di chúc”, lời cuối cùng vẫn chỉ tiếc rằng “không được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”(6). Đó là một nhân cách cao thượng.

Dâng hiến, hy sinh - giá trị nổi bật làm nên vẻ đẹp nhân văn Hồ Chí Minh

Chất nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh thấm sâu trong cuộc đời, lối sống, nhân cách của Người, nổi bật là sự giản dị, đức hy sinh, hy sinh cả cuộc sống riêng tư để lo cho hạnh phúc của toàn dân tộc, của nhân dân. Trả lời nhà báo Cuba là nữ đồng chí Mácta Rôhát, vào lúc cuối đời, Người nói “Tôi hiến đời tôi cho dân tộc tôi”(7). Người đã thực hiện điều cao cả, thiêng liêng ấy trong suốt cuộc đời. “Miền Nam luôn luôn ở trong trái tim tôi”, vì miền Nam chưa được giải phóng mà Người không một bữa ăn ngon, không một giấc ngủ yên. Mỗi chiến sĩ hy sinh, mỗi người phải đổ máu là Người như đứt từng khúc ruột. Người không có gia đình riêng, không có vợ con, không có tài sản riêng, một đời tiết kiệm đến mức khắc khổ để nêu gương và để lo cho dân. Nam nữ thanh niên nước ta là con cháu của Người. Các bậc phụ lão là bạn bè thân thiết của Người. Phụ nữ nước ta là chị em của Người. Đó là lời nói chân thật tự trái tim Người. Chất nhân văn từ tư tưởng đến hành động của Hồ Chí Minh là một mẫu mực của văn hóa làm người và ở đời, một hình mẫu toàn vẹn, trọn vẹn của sự dấn thân, hy sinh, hóa thân vào dân vào nước.

Qua cuộc đời Hồ Chí Minh, một CON NGƯỜI viết hoa (như lời đại văn hào Nga M.Gorky) chân-thiện-mỹ đã hiện ra, bằng xương bằng thịt, giản dị mà vĩ đại, là sự sống, niềm tin, là tình yêu và hy vọng, là khát vọng mà cũng là hiện thực của con người trong cuộc đời này. Đó là một đời dấn thân tranh đấu và dâng hiến cho dân, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.

Nhân văn Hồ Chí Minh biểu hiện ra vô cùng xúc động, có sức lay động tâm can muôn triệu người, có sức tỏa sáng muôn triệu tâm hồn người, khi ta nhắc lại những lời Người nói tự trái tim với đồng bào, đồng chí, bạn bè xung quanh Người.

Ấy là lời cảm tạ đồng bào chúc thọ Người dịp sinh nhật. Người nói “Từ trước đến giờ tôi đã là người của đồng bào thì từ giờ về sau và mãi mãi tôi vẫn thuộc về đồng bào”.

Ấy là tâm sự từ nỗi lòng Người với đồng bào cả nước, với miền Nam đi trước về sau: “Mỗi người, mỗi gia đình có một nỗi đau khổ riêng. Gộp tất cả nỗi khổ đau đó lại là nỗi khổ đau của bản thân tôi”.

Ấy là Người trả lời nhà báo nước ngoài về mối liên hệ giữa Người với nhân dân: “Hồ Chí Minh là một phần không tách rời của nhân dân ông. Ông suy nghĩ những gì mà nhân dân ông nghĩ. Ông hành động những gì mà nhân dân của ông hành động”.

Như vậy, lịch sử là sự thật và sự thật là lịch sử. Đảng Cộng sản Việt Nam, dân tộc và nhân dân Việt Nam mãi mãi tự hào và biết ơn Hồ Chí Minh. Tư tưởng và di sản Hồ Chí Minh kết tinh trong các bảo vật quốc gia-5 tác phẩm để đời của Người là hành trang của chúng ta trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế, vững bước trên con đường lớn của lịch sử đi tới tương lai tươi sáng-đường Hồ Chí Minh. Đó không chỉ là quốc bảo mà còn là pháp bảo của chúng ta.

Đúng như nữ Giáo sư Sử học Mỹ, bà Josephine Stenson đã nói: “Hồ Chí Minh một nhân cách lớn của thời đại”(8). Sự thật ấy trở thành giá trị thiêng liêng, là động lực mãnh liệt để chúng ta tin tưởng và hành động cho xứng đáng với Hồ Chí Minh, với dân tộc và nhân loại.

Những giá trị khoa học, cách mạng, nhân văn trong tư tưởng Hồ Chí Minh đã được kiểm chứng, kiểm nghiệm qua thời gian như ngọc càng mài càng sáng.

Thế nên, những kẻ xuyên tạc hòng làm lu mờ ánh sáng, nguồn sáng Hồ Chí Minh chỉ càng lộ nguyên hình tâm địa đen tối, mờ ám trước ánh sáng của sự thật, chân lý và đạo lý mà Hồ Chí Minh luôn luôn là biểu tượng rực rỡ. Những sự xuyên tạc thâm độc và bỉ ổi mà các thế lực phản động, chống đối Việt Nam nhằm vào Hồ Chí Minh không bao giờ có thể lung lạc được niềm tin và tình yêu sâu sắc của một trăm triệu trái tim Việt đối với Hồ Chí Minh-hình ảnh, tinh hoa và khí phách của dân tộc Việt Nam.

GS, TS HOÀNG CHÍ BẢO (Chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương)

--------------------------------------------------

(1) Phạm Văn Đồng, Hồ Chí Minh - Tinh hoa và khí phách của dân tộc, CTQG, H.2012, tr.375.

(2) Hồ Chí Minh, tập 5 “Sửa đổi lối làm việc”, tập 15 “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và “Di chúc”.

(3) Hồ Chí Minh, tập 5 “Sửa đổi lối làm việc”, tập 15 “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và “Di chúc”.

(4) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, tập 14, tr.435; tập 6, tr.264; tập 5, tr.485, 406.

(5) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 5, tr.498-499; tập 6, tr.387.

(6) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 15, tr.623.

(7) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 15, tr.674.

(8) Josephine Stenson, Phát biểu tại Hội thảo khoa học quốc tế tổ chức tại Hà Nội, 5/1990, Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (Tạp chí Hồn Việt, số 156, 3/2021, tr.4-7).

Bài 3: Tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh - tầm nhìn, bản lĩnh và hành động

21/05/2022 05:00

Trí tuệ khoa học, đạo đức cách mạng tận trung với nước, tận hiếu với dân, kết hợp nhuần nhuyễn chiến lược với sách lược và phương pháp, thấm nhuần chủ nghĩa lạc quan cách mạng, nắm bắt và dự báo sáng suốt xu thế của lịch sử... là những phẩm chất và nhân tố làm nên đặc tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.

Biểu đạt tư tưởng cách mạng đã chạm đến điểm cốt lõi của chân lý

Hồ Chí Minh khi còn là một thanh niên 21 tuổi với nhiệt huyết của tuổi trẻ nặng lòng yêu nước, thương dân đã quyết định ra đi tìm đường cứu nước. Sự kiện Nguyễn Tất Thành rời Bến cảng Nhà Rồng ngày 5-6-1911 làm phụ bếp và thủy thủ trên con tàu Latouche Tréville, bắt đầu cuộc đời lao động “vô sản hóa”, đi khắp các châu lục, đại dương, qua hơn 30 nước và các vùng lãnh thổ khác nhau, lao động, học tập và tranh đấu trong 30 năm để tìm ra con đường cứu nước là con đường cách mạng đã mở đầu cho sự thay đổi số phận của dân tộc ta.

Từ mục đích và động cơ cao thượng tìm đường cứu nước, cứu dân, Nguyễn Ái Quốc với ý chí, nghị lực phi thường, với trí tuệ khoa học và tinh thần độc lập, sáng tạo, Người đã chọn đường, nhận đường và cuối cùng trở thành người dẫn đường cho Đảng ta và dân tộc ta trên “Đường Kách mệnh”. Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh là biểu tượng kiệt xuất của một lãnh tụ cách mạng có tầm nhìn xa trông rộng, có bản lĩnh kiên định, vững vàng, nhất là bình tĩnh, sáng suốt vượt qua mọi thử thách hiểm nghèo của hoàn cảnh, hành động sáng tạo, dũng cảm với niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh vô địch của nhân dân, vào chiến thắng của lực lượng cách mạng. Trí tuệ khoa học, đạo đức cách mạng tận trung với nước, tận hiếu với dân, kết hợp nhuần nhuyễn chiến lược với sách lược và phương pháp, thấm nhuần chủ nghĩa lạc quan cách mạng, nắm bắt và dự báo sáng suốt xu thế của lịch sử... là những phẩm chất và nhân tố góp phần làm nên đặc tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.

Hồ Chí Minh đã đưa ra quan niệm về cách mạng và cách mạng triệt để như những định nghĩa khoa học, hết sức giản dị mà “chạm” đến điểm cốt lõi của chân lý. Người biểu đạt tư tưởng cách mạng bằng ngôn ngữ dễ hiểu của đời sống, không hàn lâm, bác học mà vẫn mang tầm kinh điển, đủ sức vượt qua mọi thử thách của thời gian, trở thành giá trị bền vững. Hồ Chí Minh viết: “Cách mệnh là gì? Cách mệnh là phá cái cũ đổi ra cái mới, phá cái xấu đổi ra cái tốt”. Đã làm cách mệnh thì phải cách mệnh đến nơi (tức là triệt để), theo tấm gương của cách mạng Nga do Lênin và Đảng kiểu mới của Người lãnh đạo. "... Cách mệnh rồi thì quyền giao cho dân chúng số nhiều, chớ để trong tay một bọn ít người. Thế mới khỏi hy sinh nhiều lần, thế dân chúng mới được hạnh phúc”(1). Đó là dự cảm sáng suốt của Người. Từ khi Đảng còn chưa ra đời, cách mạng còn đang trong mầm mống phôi thai, Người đã tiên liệu trước nguy cơ cách mạng bị suy thoái, quyền lực có thể bị tha hóa nếu không có sự kiểm soát quyền lực từ nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phòng làm việc của Người tại căn cứ địa Việt Bắc (năm 1951). Ảnh tư liệu

“Đường Kách mệnh” là tác phẩm lý luận, truyền bá Chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam nhưng Người lại đặt lên hàng đầu vấn đề tư cách của một người cách mệnh, với 23 tiêu chí, chuẩn mực, thấm vào các mối quan hệ cơ bản: Với tự mình, với người khác, với công việc và đoàn thể... Người đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu “giữ chủ nghĩa cho vững”, “ít lòng tham muốn về vật chất”(2). Đó là những đòi hỏi hết sức hệ trọng, tỏ rõ sự nhạy cảm của một bậc thiên tài. Lịch sử của những biến cố, thăng trầm, nhất là sự biến chính trị xảy ra ở Liên Xô và Đông Âu làm đổ vỡ chế độ xã hội chủ nghĩa, Đảng Cộng sản mất vai trò cầm quyền, hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới tan rã, cách mạng thoái trào (cho dù là tạm thời) cách đây đã 3 thập kỷ vẫn còn nguyên tính thời sự cảnh báo đối với mỗi chúng ta, với Đảng ta. Bài học phải trả giá đau đớn đó càng làm nổi bật giá trị, ý nghĩa và tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là những bảo đảm về lý luận tiên phong và đạo đức đối với chính trị, đối với Đảng Cộng sản cầm quyền.

Tính cách mạng thể hiện sâu sắc ở dũng khí tự phê phán và phê phán

Đặc tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh còn nổi bật trên bình diện đạo đức. Người cách mạng, Đảng cách mạng phải suốt đời trau dồi cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, suốt đời chống chủ nghĩa cá nhân. Muốn xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, phải đánh bại chủ nghĩa cá nhân. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa là đối lập với tư tưởng cá nhân chủ nghĩa. Đảng chân chính cách mạng phải tiêu biểu, mẫu mực về đạo đức, văn hóa “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”. Trong lý luận về Đảng Cộng sản cầm quyền, Người trù tính sâu xa phải đặc biệt coi trọng xây dựng Đảng về đạo đức, về văn hóa. Chỉ dẫn ấy của Hồ Chí Minh đang soi sáng cho Đảng và nhân dân ta trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện hiện nay.

Tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh còn biểu hiện đậm nét qua dũng khí tự phê phán và phê phán của người cách mạng và Đảng cách mạng về những khuyết điểm, sai lầm đã mắc phải, có thái độ khách quan khoa học trong phân tích, đánh giá thực trạng, xem xét kỹ lưỡng những nguyên nhân, hoàn cảnh dẫn đến những khuyết điểm, sai lầm đó để kiên quyết sửa chữa, thúc đẩy phong trào cách mạng tiến lên. Đó là phẩm chất cao quý, can đảm của những người cách mạng và Đảng cách mạng chân chính. Hồ Chí Minh nhiều lần nhấn mạnh rằng, tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất làm cho Đảng tiến bộ không ngừng, thành một Đảng chắc chắn, mạnh khỏe như người không có bệnh, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên giữ gìn và phát huy được tính cách mạng, tính tiền phong gương mẫu, được quần chúng tin tưởng và ủng hộ, giữ vững niềm tin với Đảng và thắt chặt mối liên hệ máu thịt giữa Đảng với quần chúng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ yêu cầu, phương châm, phương pháp tự phê bình và phê bình và mấu chốt là phải có động cơ, mục đích đúng, phương pháp khéo léo, thận trọng, kiên quyết mà mềm mỏng, có lý có tình, thấu lý đạt tình. Mở đầu tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” (năm 1947), Người đặt vấn đề phê bình và sửa chữa, chỉ ra 3 căn bệnh nguy hiểm: Bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi, thói ba hoa mà không ít cán bộ, đảng viên mắc phải, nhất là bệnh hẹp hòi trong dùng người, trong công tác cán bộ, gây nên lãng phí nhân tài, nhất là không chú trọng sử dụng nhân tài ngoài Đảng, cản trở đoàn kết trong Đảng, trong dân(3). Người tỏ thái độ kiên quyết phải tẩy sạch những chứng bệnh ấy, tẩy sạch quan liêu, tẩy sạch chủ nghĩa cá nhân, đó là bệnh gốc, “bệnh mẹ”, đẻ ra trăm ngàn bệnh khác, những thói hư tật xấu khác, làm hư hỏng cán bộ, suy yếu tổ chức, dân tình chán nản, hoài nghi. Người cũng từng chỉ trích, phê phán những cán bộ, đảng viên mắc thói coi khinh lý luận, khinh dân vận(4). Không chấn chỉnh kịp thời và nghiêm khắc những lỗi lầm đó thì phong trào cách mạng sẽ không thể tiến triển. Trong bản Di chúc, Người căn dặn: “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”, phải giữ gìn đoàn kết, nhất trí, thống nhất tư tưởng và hành động như giữ gìn con ngươi của mắt mình(5).

Tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh qua dũng khí tự phê phán và phê phán mà Người chỉ dẫn là tính Đảng, là nhân tố và điều kiện quan trọng làm cho cách mạng có sức mạnh tự bảo vệ như Lênin nói. Hồ Chí Minh còn nhấn mạnh, cách mạng lấy sức mạnh trong lòng dân. Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, dân giúp đỡ, dân ủng hộ, dân bảo vệ thì muôn việc sẽ thành công.

Kiên định lập trường và giữ vững quan điểm cách mạng

Tính cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh mà chúng ta phải thấm nhuần và kiên quyết bảo vệ còn chính là lòng trung thành vô hạn với lý tưởng, mục tiêu cộng sản chủ nghĩa, biểu hiện trực tiếp ở sự kiên định lập trường, quan điểm cách mạng, kiên định con đường đi tới “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội” của Việt Nam. Để đi đến cùng con đường đó, đem lại độc lập, tự do, hạnh phúc cho Tổ quốc, dân tộc và nhân dân, trước hết phải giữ vững và bảo vệ sự trong sáng của Chủ nghĩa Mác-Lênin, nền tảng tư tưởng của Đảng, phải trung thành một cách sáng tạo, khắc phục những giáo điều xơ cứng, phải vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam.

Hồ Chí Minh chỉ dẫn cho chúng ta dùng quan điểm, lập trường, phương pháp khoa học và cách mạng của Chủ nghĩa Mác-Lênin để phân tích chính xác tình hình, đặc điểm của nước ta, độc lập, sáng tạo tìm ra cách giải quyết những vấn đề mà cách mạng đặt ra, bằng con đường nào, điều kiện nào, biện pháp nào để thực hiện mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, không máy móc sao chép, bắt chước, rập khuôn những kinh nghiệm từ bên ngoài, dù học tập, vận dụng những kinh nghiệm đó là cần thiết và quý giá. Tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo giàu bản lĩnh của Hồ Chí Minh là thể hiện lòng trung thành với chủ nghĩa bằng sức mạnh của trí tuệ khoa học, của đạo đức cách mạng, của đường lối chính trị sáng suốt mà Đảng ta đang ra sức thực hiện theo chỉ dẫn của Người.

Lòng trung thành đó biểu hiện thành sự nhất quán trong tư tưởng, phương pháp, ý chí quyết tâm không gì lay chuyển và hành động kiên cường, dũng cảm, hy sinh để giành thắng lợi. Tất cả vì hạnh phúc của nhân dân. Qua những thời kỳ lịch sử của cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh nêu cao ý chí, sức mạnh của toàn dân tộc. Vào những thời điểm bước ngoặt, Người đưa ra những thông điệp thiêng liêng, liên quan đến vận mệnh dân tộc, trọng trách của Đảng, đồng thời truyền đến mỗi người dân niềm tin mãnh liệt.

Điển hình là: “Dù có phải đốt cháy dãy Trường Sơn cũng phải giành cho được độc lập” (bên thềm Cách mạng Tháng Tám năm 1945); “Thà hy sinh tất cả, nhất định không chịu làm nô lệ” (Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, ngày 19-12-1946); “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” (Lời kêu gọi đồng bào, chiến sĩ cả nước chống Mỹ, ngày 17-7-1966); “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào” (Thơ mừng Xuân Kỷ Dậu năm 1969); “Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn. Đó là một điều chắc chắn” (Di chúc)...

Tính cách mạng kiên quyết, triệt để trong cuộc đấu tranh giành lấy chính quyền về tay nhân dân còn phải được tiếp nối trong xây dựng chính thể, bảo vệ chế độ và mọi thành quả cách mạng, vì hạnh phúc và quyền làm chủ của nhân dân. Sáng suốt và kiên quyết trong nhận biết và xử lý những tình huống suy thoái khi quyền lực có nguy cơ bị biến dạng, không vì dân chủ của dân, lại biến thành “quan chủ”, không làm tròn bổn phận đầy tớ, công bộc của dân, lại lên mặt “quan cách mạng” ở một số cán bộ, công chức trong bộ máy, Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định thành lập Thanh tra Chính phủ, chọn người đủ đức, đủ tài, giao cho họ quyền hành và ràng buộc bằng chế tài trách nhiệm để xử nghiêm các trường hợp quan liêu, hống hách, trù dập dân chúng và nhận hối lộ, mắc tội tham ô, tham nhũng. Người lên án và yêu cầu phải trừng trị nghiêm khắc theo luật pháp tội tham ô, tham nhũng, lãng phí, quan liêu như trừng trị một tội ác.

Trên cương vị Chủ tịch Chính phủ, Chủ tịch nước, nguyên thủ quốc gia, từ những ngày đầu gây dựng chính thể cộng hòa, Người đã ban hành quốc lệnh, khen thưởng trọng đãi người có công và trừng phạt những kẻ có tội. Trong 12 điều trừng phạt, Người đều ghi rõ “tử hình”. Luật phải nghiêm, xử lý phải minh, nghiêm minh và quang minh chính đại để bảo vệ cái thiện lớn nhất là dân. Pháp trị đi liền với đức trị. Phải dày công giáo dục cho mọi người về lương tâm, trách nhiệm, trọng danh dự, trọng liêm sỉ, để giữ trọn vẹn lòng trong sạch. Đó là tính cách mạng triệt để của tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng nền dân chủ và Nhà nước pháp quyền.

(còn nữa)

GS, TS HOÀNG CHÍ BẢO, Chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương

(1) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, tập 2, tr.284, 292.

(2) Hồ Chí Minh toàn tập, Sđd, tập 2, tr.280.

(3) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 5, tr.271-346 (Sửa đổi lối làm việc).

(4) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 6, tr.232-234 (Dân vận).

(5) Hồ Chí Minh, Sđd, tập 15, tr.622.