Thứ sáu, 06/06/2025 - 06:34
Một trong những nguy cơ đe dọa đến tính chính danh và sự tồn vong của Đảng cầm quyền là sự suy thoái về tư tưởng chính trị. Nói đến suy thoái là đề cập đến tình trạng sa sút, thụt lùi dần dần, theo xu thế tiêu cực ngày càng nghiêm trọng hơn. Suy thoái tư tưởng chính trị là tình trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên giảm sút niềm tin vào mục tiêu, lý tưởng, con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Nếu không ngăn chặn và vực dậy kịp thời, hiệu quả, đây sẽ là mối nguy hại hàng đầu đối với Đảng và chế độ ta.
Nguy hại của biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị
Thực tế cho thấy, sự suy thoái về tư tưởng chính trị tiềm tàng trong một bộ phận cán bộ các cấp, nguy hại là trong đó có cả những cán bộ cấp chiến lược, cán bộ giữ những cương vị quan trọng của hệ thống chính trị. Sự sụp đổ của hệ thống chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu khởi nguyên từ chính những đảng viên cộng sản bị suy thoái tư tưởng chính trị, nguy hiểm hơn, sự suy thoái đó lại ở những người giữ trọng trách trong đảng và bộ máy nhà nước.
Suy thoái tư tưởng chính trị là vấn đề nghiêm trọng liên quan đến sự tồn vong của chế độ, vì vậy được đề cập rất nhiều trong nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng ta. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đã chỉ ra 9 biểu hiện của suy thoái tư tưởng chính trị.
Thời gian qua, đặc biệt là trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, Đảng ta đẩy mạnh công cuộc phòng, chống tham nhũng, đã phát hiện, xử lý kỷ luật đảng, xử lý theo pháp luật Nhà nước rất nhiều cán bộ, trong đó có những cán bộ giữ trọng trách cao của Đảng, Nhà nước. Trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tiến hành nhiều cuộc họp, thông cáo báo chí sau mỗi cuộc họp đều nêu rõ việc xử lý kỷ luật các cán bộ sai phạm. Tính đến ngày 15-4-2025, cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 107 tổ chức đảng, 3.209 đảng viên; kỷ luật 70 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó có 28 Ủy viên Trung ương, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng.
 |
Nguyên nhân căn bản của sự suy thoái tư tưởng chính trị là sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng của một bộ phận cán bộ. Bản thân cán bộ giữ trọng trách dù được đào tạo, bồi dưỡng bài bản, có trình độ lý luận, nhưng đã bị tha hóa quyền lực, lạm dụng quyền lực để tư lợi cá nhân, hình thành nhóm lợi ích dẫn tới nhiều tiêu cực trong ban hành và thực thi các chính sách. Ngoài ra, trước tác động của mặt trái kinh tế thị trường, nhiều cán bộ do hám lợi đã không cưỡng lại được sự cám dỗ của lợi ích vật chất, ma lực của đồng tiền dẫn tới buông bỏ mục tiêu lý tưởng chính trị, đánh mất bản thân, chạy theo lợi ích tầm thường.
Sự suy thoái tư tưởng chính trị cũng sẽ dẫn tới sự thực dụng, cơ hội về chính trị, tham vọng quyền lực, tranh quyền đoạt lợi, phe nhóm lợi ích, hình thành một nhóm cán bộ “cậy quyền, cậy thế”. Bộ phận cán bộ này chỉ hướng tư tưởng, trách nhiệm của mình vào những gì mang lại lợi ích cho bản thân và nhóm lợi ích trước mắt, nhất thời, cục bộ, dù biết việc làm, chính sách ban hành đó có thể trái quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước. Từ đó tạo nên tình trạng cát cứ, phe nhóm để lũng đoạn chính trị, thao túng kinh tế, áp đặt quyền lực, gây bè kéo cánh, thậm chí vu cáo, bôi nhọ đồng chí, gây rối nội bộ.
Suy thoái về tư tưởng chính trị ở một bộ phận cán bộ đã làm tổn thương tình cảm, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và đội ngũ cán bộ, đảng viên; đe dọa sinh mệnh, uy tín của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị trong một bộ phận cán bộ là yêu cầu cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Tăng cường các giải pháp phòng ngừa suy thoái tư tưởng chính trị
Để phòng ngừa suy thoái tư tưởng chính trị trong đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tiến hành tổng thể các giải pháp, trước hết cần tăng cường giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ các cấp của Đảng. Theo đó, cần gia tăng nội dung các môn học lý luận Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong công tác đào tạo theo cấp học, bậc học của hệ thống giáo dục và trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ các cấp; tập trung vào những nội dung xây dựng, chỉnh đốn Đảng; những biểu hiện về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên; âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ... Trên cơ sở đó định hướng tư tưởng chính trị đúng đắn, giúp cho đội ngũ cán bộ luôn thấm nhuần lập trường giai cấp, nêu cao trách nhiệm chính trị trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Phẩm chất chính trị tư tưởng được hình thành do nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quyết định là vai trò, ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, tự trau dồi của cán bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố”. Được giáo dục, bồi dưỡng là nền tảng ban đầu, việc tu dưỡng, tự rèn luyện để trở thành hệ thống phẩm chất nhân cách ổn định là do chính cán bộ, đảng viên quyết định. Vì vậy, dù ở đâu, cương vị công tác nào, dù thuận lợi hay khó khăn, gian khổ, người cán bộ luôn phải ý thức được trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, luôn chú trọng giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng ở mọi lúc, mọi nơi.
Trong tình hình hiện nay, phải đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hoàn thiện hệ thống cơ chế quản lý, kiểm soát quyền lực đối với đội ngũ cán bộ. Cốt lõi của xây dựng, chỉnh đốn Đảng chính là xây dựng, chỉnh đốn đội ngũ cán bộ. Điều đó có nghĩa là đi đôi với xây dựng, bồi dưỡng, cần làm tốt công tác quản lý, kiểm soát cán bộ. Theo đó, không chỉ khi có nghị quyết, chỉ thị của Trung ương mới tiến hành chỉnh đốn Đảng mà cần làm thường xuyên trong các cấp ủy, tổ chức đảng với mục đích là để cán bộ, đảng viên phải luôn tự soi, tự sửa, tự điều chỉnh tư tưởng, thái độ, trách nhiệm chính trị của mình. Trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, cán bộ cấp trên, cán bộ đứng đầu, cán bộ chủ trì phải nêu cao trách nhiệm làm gương. Bên cạnh đó, cần siết chặt cơ chế quản lý, cơ chế kiểm soát, ràng buộc quyền lực đối với đội ngũ cán bộ, tránh việc lạm quyền, tham nhũng quyền lực, tha hóa quyền lực dẫn tới suy thoái tư tưởng chính trị.
Cùng với đó, cần chú trọng làm tốt công tác kiểm tra, giám sát thi hành kỷ luật đảng, công tác bảo vệ chính trị nội bộ. Kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng và công tác bảo vệ chính trị nội bộ là giải pháp căn bản nhằm kịp thời phát hiện, ngăn ngừa cán bộ vi phạm tiêu chuẩn chính trị, đạo đức, lối sống, phát hiện những biểu hiện của suy thoái tư tưởng chính trị, những tiêu cực, lợi ích nhóm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ.
Cần phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan chuyên trách kiểm tra, giám sát, cơ quan bảo vệ chính trị nội bộ. Khi cán bộ có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, cần kết luận rõ, không bao che, không giấu giếm khuyết điểm; đồng thời kiên quyết xử lý đúng người, đúng việc, đúng tính chất, mức độ sai phạm. Những sai phạm liên quan đến nhiều cán bộ trong nhóm lợi ích, cần làm rõ vai trò của từng cán bộ để quy rõ trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu theo kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định của cơ quan, đơn vị, địa phương. Với tinh thần xử lý nghiêm minh để làm gương, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, cán bộ giữ chức vụ càng cao khi vi phạm càng phải xử lý nghiêm khắc. Thông qua đó để răn đe, giáo dục cán bộ phải luôn tu dưỡng, rèn luyện, giữ vững phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh.
Ngày 9-5-2024, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới. Trong đó yêu cầu cán bộ, đảng viên phải suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng; nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của Đảng; hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; đồng thời luôn đặt lợi ích quốc gia-dân tộc, lợi ích chung của Đảng, Nhà nước và của nhân dân lên trên hết, trước hết; kiên quyết, kiên trì đấu tranh với mọi hành vi gây phương hại đến lợi ích quốc gia-dân tộc, lợi ích của Đảng, Nhà nước và của nhân dân.
Đây chính là kim chỉ nam dẫn đường chỉ lối đúng đắn để cán bộ, đảng viên luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, lập trường cách mạng, đồng thời là “tấm khiên” phòng ngừa sự suy thoái về tư tưởng chính trị.
Đại tá ĐỖ QUYẾT KHOA, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ an ninh Quân đội, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam
Bài viết đã đặt ra một cảnh báo nghiêm túc và xác đáng về nguy cơ suy thoái tư tưởng chính trị – điều không chỉ ảnh hưởng đến uy tín, mà còn trực tiếp đe dọa tính chính danh và sự tồn vong của Đảng ta. Suy thoái tư tưởng chính trị không diễn ra rầm rộ, ồn ào mà thường âm ỉ, lặng lẽ, bắt đầu từ sự lung lay niềm tin, xa rời lý tưởng cách mạng, tiến tới buông lỏng trách nhiệm chính trị và cuối cùng là phản bội lợi ích của nhân dân. Đây chính là “giặc nội xâm” – loại giặc khó nhận diện nhất nhưng cũng nguy hiểm nhất.
Trả lờiXóaThực tế cho thấy, không ít cán bộ, đảng viên, kể cả những người từng được đào tạo bài bản, giữ vị trí then chốt trong hệ thống chính trị, lại sa vào vòng xoáy của chủ nghĩa cá nhân, quyền lực, lợi ích nhóm. Khi niềm tin vào con đường cách mạng bị xói mòn, khi sự nghiệp chính trị bị thay thế bởi động cơ vụ lợi thì không chỉ đạo đức suy đồi mà hậu quả để lại là niềm tin của nhân dân bị tổn thương sâu sắc. Đó là lý do vì sao Đảng ta luôn coi việc phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Trong bối cảnh mới, khi đất nước hội nhập sâu rộng, đời sống vật chất, thông tin đa chiều tác động mạnh mẽ đến tư duy, lối sống, thì sự kiên định lý tưởng, sự vững vàng chính trị, đạo đức cách mạng lại càng trở nên quan trọng. Chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật rằng: không có “bức tường miễn nhiễm” nào bảo vệ cán bộ khỏi suy thoái nếu bản thân họ thiếu tự giác rèn luyện, thiếu bản lĩnh, thiếu đạo đức cách mạng.
Bài viết cũng nhấn mạnh giải pháp cốt lõi là kết hợp giữa “xây” và “chống”: xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm và đạo đức cách mạng vững vàng; đồng thời kiểm soát chặt chẽ quyền lực, xử lý nghiêm minh mọi sai phạm. Không có vùng cấm, không có ngoại lệ phải là nguyên tắc bất di bất dịch trong xử lý cán bộ suy thoái, để lấy lại niềm tin của nhân dân và giữ gìn kỷ cương của Đảng.
Bên cạnh đó, việc ban hành Quy định 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng trong giai đoạn mới là một bước đi cần thiết và kịp thời, như một “tấm khiên” định hướng, dẫn dắt tư tưởng, hành động cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thời đại đầy biến động này.
Cuộc đấu tranh với sự suy thoái tư tưởng chính trị là cuộc đấu tranh trường kỳ, liên tục và không khoan nhượng, đòi hỏi từng cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc “tự soi, tự sửa”, phải lấy đạo đức, lý tưởng, trách nhiệm làm điểm tựa để vượt qua mọi cám dỗ, thử thách. Chỉ khi mỗi người đứng trong hàng ngũ của Đảng luôn trong tư thế chủ động đấu tranh với chính mình, với cái xấu, cái sai, thì Đảng ta mới đủ sức mạnh để dẫn dắt dân tộc đi trọn con đường cách mạng đã lựa chọn.
Bài viết đã thẳng thắn và toàn diện khi khái quát mức độ nguy hại của hiện tượng suy thoái tư tưởng chính trị trong một bộ phận cán bộ, đảng viên – đặc biệt là những người giữ vị trí chủ chốt trong hệ thống chính trị. Suy thoái tư tưởng chính trị không đơn thuần là sự lơ là, thiếu trách nhiệm hay mất phương hướng mà là sự rạn nứt từ bên trong – một loại “nội thương” âm ỉ nhưng nguy hiểm, có thể làm sụp đổ cả một hệ thống nếu không được chữa trị kịp thời.
Trả lờiXóaThực tiễn của Việt Nam, cũng như bài học cay đắng từ sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu, đã cho thấy rõ ràng: một khi cán bộ cốt cán của Đảng bị tha hóa, mất niềm tin, sa ngã vào chủ nghĩa cá nhân, đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của nhân dân, thì đó chính là “cánh cửa” để các thế lực thù địch từ bên ngoài can thiệp, thao túng, gây rối, làm suy yếu nền tảng chính trị quốc gia. Do đó, việc nhận diện và đấu tranh chống lại sự suy thoái tư tưởng không chỉ là công việc nội bộ của Đảng, mà còn là nhiệm vụ sống còn để bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ chế độ.
Giải pháp mà bài viết đưa ra cũng rất đúng đắn và trúng tâm: vừa phải tăng cường giáo dục lý luận, bồi dưỡng phẩm chất chính trị cho cán bộ, vừa phải đặt trọng tâm vào cơ chế kiểm tra, giám sát quyền lực. Không thể chỉ trông chờ vào ý thức tự giác của cán bộ, mà phải có hệ thống kiểm soát quyền lực chặt chẽ, minh bạch, công khai – nơi mà bất cứ ai dù ở vị trí nào, nếu vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật thì đều bị xử lý nghiêm minh, công bằng, không ngoại lệ.
Sự suy thoái tư tưởng là bước đầu dẫn tới tha hóa đạo đức, lối sống và sau cùng là sự sụp đổ về niềm tin trong nhân dân. Ngăn chặn được điều này không chỉ là giữ gìn thanh danh cho Đảng mà còn là giữ lấy niềm tin, khối đại đoàn kết dân tộc – yếu tố then chốt đưa đất nước đi tới tương lai hùng cường.
Có thể nói, bài viết là một tiếng chuông cảnh tỉnh sắc sảo và đầy trách nhiệm đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên – những người đang mang trên vai trọng trách lớn lao của Đảng và nhân dân. Không có một tổ chức nào tồn tại vững mạnh nếu nội bộ bị mục ruỗng từ bên trong, và với Đảng Cộng sản Việt Nam – lực lượng duy nhất lãnh đạo đất nước, thì nguy cơ từ sự suy thoái tư tưởng chính trị lại càng nghiêm trọng, nhức nhối hơn bao giờ hết.
Trả lờiXóaSự suy thoái bắt đầu từ những biểu hiện tưởng chừng nhỏ nhặt: lơ là học tập lý luận chính trị, bàng quan trước những biểu hiện lệch lạc, buông bỏ lý tưởng cách mạng... và dần dần tiến tới những hành vi lớn hơn như trục lợi, thao túng chính sách, hình thành nhóm lợi ích. Những biểu hiện này không chỉ gây tổn hại về vật chất cho quốc gia mà còn gây tổn thương rất lớn về tinh thần – đó là niềm tin của nhân dân bị rạn vỡ, là sự hoài nghi vào phẩm chất của những người được giao trọng trách lãnh đạo.
Để chống lại nguy cơ này, điều quan trọng nhất là giữ vững nền tảng tư tưởng – đó là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, là lập trường chính trị vững vàng, ý thức phụng sự nhân dân một cách vô tư, trong sáng. Tuy nhiên, lý luận cần gắn liền với hành động, với việc rèn luyện đạo đức cách mạng, với thái độ kiên quyết “tự soi, tự sửa”, dám nhận lỗi, dám thay đổi.
Cùng với đó, cần một hệ thống kiểm tra, giám sát thật sự công tâm, độc lập và có hiệu lực thực tế, không để lọt những cán bộ yếu kém, suy thoái nhưng vẫn ngồi ở vị trí quyền lực. Cán bộ càng cao càng phải làm gương, vì một sai phạm của họ không chỉ là lỗi cá nhân mà còn có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, làm suy giảm cả hệ thống niềm tin chính trị.
Chỉ khi mỗi cán bộ, đảng viên đều tự nguyện đứng vững trước cám dỗ, đặt lợi ích của Tổ quốc và nhân dân lên trên lợi ích cá nhân, chúng ta mới có thể xây dựng được một Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo đất nước phát triển nhanh, bền vững trong thời đại mới.